Zoals ik jullie vorige maand (https://seniorenhoeilaart.be/2024/04/27/palliatieve-thuiszorg/) beloofde, ga ik deze maand wat dieper in op de palliatieve sedatie waarrond vele speculaties de ronde doen.
Palliatieve sedatie wordt als een normale medische handeling beschouwd waarvoor het initiatief bij de arts ligt. Dit in tegenstelling tot het actueel verzoek tot euthanasie waarvoor er noodzakelijkerwijze een verzoek van de patient nodig is.
Dit houdt in dat palliatieve sedatie buiten het medeweten van de patiënt kan gebeuren, al is dat uiteraard geen ideale situatie. Normaal gezien wordt de toepassing van een palliatieve sedatie met de patiënt besproken, tenzij deze niet meer aanspreekbaar zou zijn. In dat geval is een gesprek met de familie bij voorkeur aangewezen. “Belangrijk is het te weten dat palliatieve sedatie zich beperkt tot ’terminale’ patiënten die maximaal nog twee weken te leven hebben” ( W. Distelmans in Peiler nr 30, 2024).
Maar wat is palliatieve sedatie? Het is het “opzettelijk verlagen van het bewustzijn van de patiënt in de laatste levensfase”. Wim Distelmans beschrijft het in zijn boek, ‘Palliatieve Sedatie.Trage euthanasie of sociale dood?’ als volgt: “ (palliatieve sedatie) is het gebruik van sederende medicijnen die tot bewustzijnsverlaging van de patiënt moeten lijden om zo het ondraaglijk lijden van refractaire symptomen te verlichten” ( p 41).
Refractaire symptomen zijn symptomen die niet meer te behandelen zijn en waarvoor geen pijnstilling meer mogelijk is. Door het bewustzijn van de patiënt te verlagen zal deze de pijn niet langer voelen en wordt het stervensproces lichter gemaakt.
Weet dat het niet ongebruikelijk is dat men bij het toedienen van de palliatieve sedatie ook stopt met het geven van voedsel en drinken.
Juist omdat palliatieve sedatie gericht is op pijnbestrijding en comfortzorg maakt het integraal deel uit van de palliatieve zorg. De bedoeling is om de patiënt door opzettelijke bewustzijnsverlaging zo comfortabel mogelijk te houden. Levensverkorting is geenszins het doel van de palliatieve sedatie maar dikwijls is een snellere dood wel een gevolg ervan.
Voor een palliatieve sedatie wordt er immers een cocktail gemaakt van verschillende bewustzijnsverlagende middelen, men noemt dat een lytische cocktail. De samenstelling van deze is aangepast aan het lijden van de patiënt. Maar, omdat er makkelijk gewenning aan deze middelen optreedt, moeten er steeds hogere dosissen gebruikt worden om de optimale bewustzijnsverlaging in stand te houden.
Palliatieve sedatie is nooit een alternatief voor goede palliatieve zorg, maar zoals reeds eerder vermeld, maakt ze er integraal deel van uit. Het is een legitieme interventie om ondraaglijk lijden te verlichten wanneer andere behandelingen en middelen falen. Van de arts vraagt het veel kennis en inzicht om tot juiste dosissen te komen. Vandaar dan ook dat het goed is als de arts indien nodig, kan terugvallen op een netwerk voor palliatieve zorg. Hier is de expertise in verband met het gebruik van sedativa ver doorgedreven.
Palliatieve sedatie wordt soms ook als trage euthanasie omschreven. Maar palliatieve sedatie en euthanasie zijn twee totaal verschillende medische handelingen, daar kan niet genoeg nadruk op gelegd worden. Euthanasie kan uitsluitend op vraag van de patiënt en binnen een strikt wettelijk kader uitgevoerd worden en wordt niet als onderdeel van de palliatieve zorg beschouwd. Ook moet elke euthanasie geregistreerd worden wat bij een palliatieve sedatie niet nodig is.
Laat ons gewoon onthouden dat waardigheid en comfort van de patiënt primaire focus blijven van de palliatieve zorg en dat palliatieve sedatie, wanneer er geen andere manier meer is om de pijn te bestrijden, hiervan onderdeel kan zijn.
[Een bijdrage van Mieke Maerten]
Dag Mieke, het pareltje waarop menig zorgkundige wacht. Je bijdragen betekenen een grote meerwaarde voor onze nieuwsbrieven, dorpsgenoten en buren in de Druivenstreek. Zelf zal ik je nooit voldoende kunnen danken voor je niet aflatende inzet i.v.m. “Je leven in eigen regie” en “waardig levenseinde”. Wat een geluk dat we elkaar leerden kennen tijdens onze uitstap naar de Plantentuin in Meise met onze Seniorenraad 55+ Hoeilaart. Heel veel liefs, Gilberte