Laten we allemaal gezond oud worden

Langer leven is een thema geworden dat niet uit de media is weg te slaan, maar langer gezond ouder worden is een relatief nieuw fenomeen. De Belgische bevolking wordt alleszins ouder. Dit is een trend die al decennia aanhoudt. In 2018 bedroeg de levensverwachting bij de geboorte in België 81,5 jaar voor de totale bevolking, 83,7 jaar voor vrouwen en 79,2 jaar voor mannen. Dit is natuurlijk positief. Maar het kan beter. Uit een vergelijking met andere EU landen blijkt dat de Zweden en Nederlanders het beter doen.

Bovendien stokt die fikse vooruitgang de komende twee decennia. Uit een gezondheidsanalyse van de Universiteit van Washington in 195 landen verschenen in het medische vakblad The Lancet blijkt dat zowel België als een paar andere Europese landen zoals Noorwegen en Nederland aanzienlijk zakken in de voorspellingen. Als we geen specifieke maatregelen nemen halen de Belgen tegen 2040 gemiddeld 82,9 jaar, zo toont deze analyse. Deze is gebaseerd op de evolutie van de belangrijkste doodsoorzaken en risicofactoren zoals obesitas, suikerspiegels, bloeddruk en alcohol- en tabaksgebruik.

Diabetes- en obesitasepidemie

Uit een recent gezondheidsonderzoek door Sciensano blijkt nu dat veel Belgen niet op de hoogte zijn van de gezondheidsrisico’s die ze lopen. Zij ervaren weinig of geen symptomen maar op lange termijn zijn de gevolgen ernstig. “Dit is het geval voor hoge bloeddruk, hoge cholesterol en diabetes”, meldt Johan Van der Heyden, wetenschapper bij Sciensano. “ Het aantal personen met overgewicht en obesitas, andere risicofactoren voor de gezondheid, wordt bovendien onderschat in enquetes op basis van verkeerde informatie.

Zo heeft 1 op de 10 volwassenen diabetes en 1 op de 3 personen met diabetes weet niet dat hij/zij aan de ziekte lijdt. Hoge bloeddruk wordt ook onderschat: 1 op de 5 volwassenen heeft een hoge bloeddruk, en meer dan de helft van de mensen met dit probleem lijkt hiervan niet op de hoogte te zijn. Slechts 1 op de 3 mensen met een hoog cholesterolgehalte of behandeld met cholesterolverlagende middelen rapporteert effectief te veel cholesterol te hebben. Tenslotte is overgewicht nog een zwaar onderschat gezondheidsrisico. 55% van de bevolking heeft overgewicht, 21% is obees, en 39% heeft een te grote buikomtrek.

Wat kunnen we doen?

Tot daar het slechte nieuws. Het goede nieuws is dat we maatregelen kunnen nemen om deze gezondheidsproblemen en hun gevolgen op lange termijn te voorkomen of af te zwakken. Zo is een gezonde en gevarieerde voeding essentieel. Ook voldoende bewegen is fundamenteel. En natuurlijk matig omgaan met roken en alcohol. Bovendien is het belangrijk om de risico’s in een vroeg stadium te ontdekken. Een regelmatig bezoek aan de huisarts is dan ook geen overbodige luxe. Uit dit alles blijkt hoe belangrijk het is aan preventieve geneeskunde te doen: voorkomen in plaats van genezen. We kunnen allen een bijdrage leveren door aandachtig naar ons eigen lichaam te luisteren en dat van anderen in onze onmiddelijke omgeving.

[Een bijdrage van Eddy Olislaeger]