Waarom iedereen zich moet laten vaccineren

Weten de virologen, vaccinologen, epidemiologen en immunologen het zelf nog wel wanneer we groepsimmuniteit zullen bereiken? Het Covid-19 vaccin is veel te snel gemaakt, dat kan niet grondig getest zijn en ik wil niet als proefpersoon gebruikt worden. Wat zal het effect van de Covid-19 vaccinaties zijn op langere termijn? Het zijn allemaal noodkreten, argumenten of vragen van mensen die zich niet willen of durven te laten vaccineren. Maar is die kritiek terecht? 

Groepsimmuniteit

Bij de start van de vaccinatie (december 2020) werd vooropgesteld dat 70% van de bevolking zich moest laten vaccineren om de Covid-19 pandemie onder controle te krijgen. Een paar maanden later werd geschreven dat men wellicht tot 85% moest geraken. Vanwaar die ommekeer? Eigenlijk is het doodsimpel. Een eenvoudige formule wordt gebruikt om te bepalen hoe groot de fractie van de bevolking is die immuun moet zijn om de circulatie van een infectieuze ziekte in te perken:

Die fractie = 1 – 1/R0; en als je het in percent van de bevolking wil, wordt het (1 – 1/R0) x 100.

Hierin is R0 het reproductiegetal wanneer niemand beschermd is en er ook geen maatregelen genomen worden ter voorkoming van infectie. Voor SARS-CoV-2 was die R0 waarde oorspronkelijk gelijk aan 3,2. Dus het percentage van de bevolking die immuun moet zijn = (1 – 1/3,2) x 100 = 70%. 

De Britse variant van SARS-CoV-2 was 1,5 maal besmettelijker en de Indische of Delta variant was nog eens 1,5 x besmettelijker. Hierdoor stijgt de R0 waarde van deze laatste variant tot 7,2 (= 3,2 x 1,5 x 1,5). Dus het vooropgesteld percentage van de mensen die immuun moeten zijn = (1 – 1/7,2) x 100 = (1 – 0,14) x 100 = 86%. 

De aanpassing van 70 naar 85% was dus niets anders dan een aanpassing te wijten aan de grotere besmettingsgraad van de nieuwe virusvarianten die opdoken en het weerspiegelt geenszins het nattevingerwerk of incompetentie van de wetenschappers, integendeel. 

Die vaccins zijn veel te snel ontwikkeld.

Het valt te bezien wat je te snel vindt, snel en traag zijn relatieve begrippen. In de moleculaire biologie of biotechnologie is 10 jaar een eeuwigheid. Katalin Karikó ontwikkelde RNA (Ribonucleïnezuur) voor therapeutische doeleinden vanaf 1985 aan de Pennsylvania universiteit. Er waren echter 3 struikelblokken. Het RNA moet in de cel geraken, het RNA is zeer onstabiel en wanneer RNA wordt toegediend aan levende wezens zal hun afweersysteem tot levensbedreigende ontstekingen leiden (zogenoemde cytokinestormen). Maar de techniek had wel potentieel. In 2000 publiceerde ze met Drew Weissmann hoe de toediening van RNA, coderend voor een eiwit van HIV (mens aidsvirus), aan celculturen leidde tot een sterk immuun antwoord.

Een tweede doorbraak kwam toen ze bewezen dat de inbreng van gemodificeerde bouwstenen van RNA het RNA stabieler maakt en geen cytokinestorm meer veroorzaakt. Bovendien konden cellen vanaf dit gemodificeerd RNA veel meer eiwitten aanmaken, volgens hun studie gepubliceerd in 2005. In 2008 startte BioNtech (het bedrijf in Duitsland van Ugur Sahin en Özlem Tureci) met het gebruik van RNA als vaccin tegen kankercellen. Later heeft BioNtech een samenwerking met Pfizer afgesloten voor de massaproductie van hun Covid-19 vaccin (Comirnaty).

Weissmann en Kaliko (Copyright: Daniel Burke Photo & Video - Drone)
Weissmann en Kaliko (Copyright: Daniel Burke Photo & Video – Drone)

In 2013 werd het werk van Karikó en Weissman door Moderna (een spin-off bedrijf waar de naam verwijst naar ‘Modified RNA’) opgepikt en zij ontwikkelden een vaccin tegen, onder andere, het Zika virus en het Cytomegalovirus, maar ook om extra Erythropoëtine (EPO) aan te maken om kankerpatiënten te helpen om meer bloedcellen te produceren. De Zika vaccinaties werden niet opgestart omdat er te weinig mensen geïnfecteerd geraakten, maar de werkzaamheid van dit soort vaccin werd wel bewezen in muizen, konijnen en nertsen met RNA coderend voor influenza (griepvirus) eiwitten. Dus het technologieplatform werkt uitstekend om vaccins te ontwikkelen tegen virale infecties.

Om het RNA in te cel te krijgen wordt het RNA best verpakt in vetdruppels. Zulke vetdruppels versmelten met de celwand waardoor het RNA in de cel terechtkomt alwaar het aanleiding geeft tot de aanmaak van eiwitten. De patenten om het RNA in te pakken in vetdruppels werd door de universiteit van British Columbia al in 1998 aangevraagd. Dus het bewijs van het concept of van het principe van de strategie is toch niet zo nieuw als de meeste mensen denken. 

Sarah Gilbert en Catherine Green, grondleggers van het Adenovirus vector vaccin (AstraZeneca) (foto credits: © Lewis Khan)
Sarah Gilbert en Catherine Green, grondleggers van het Adenovirus vector vaccin (AstraZeneca) (foto credits: © Lewis Khan)

En wat dan met het AstraZeneca vaccin? Net na de eeuwwisseling onderzochten de professoren Catherine Green en Sarah Gilbert van de universiteit van Oxford de mogelijkheid om het Adenovirus (welke een banale keelontsteking veroorzaakt) uit te rusten met eiwitten van andere pathogenen of virussen (zoals het Spike eiwit van SARS-CoV-2 er eentje is) om als vaccin te gebruiken en zo immuniteit tegen dat ingeplant eiwit op te wekken. Toen ze daarin slaagden beslisten ze om die technologie zodanig op punt te stellen om immuniteit te verkrijgen tegen gelijk welke andere infectieuze ziekte. Omdat ze niet wisten welke ziekte de kop zou opsteken noemden ze het ‘pandemie X’.

Hun technologie hebben ze gedurende een 10-tal jaren verfijnd. In februari 2020 beslisten ze om hun technologie aan te wenden tegen SARS-CoV-2. In april 2020 waren ze erin geslaagd om het S eiwit van het coronavirus in hun Adenovirus te steken en muizen hiermee te vaccineren. Het enige wat nog moest gebeuren was: (1) het vaccin op grote schaal produceren en (2) het uittesten op mensen (de klinische studies aanvatten). Daarom hebben ze in april 2020 een overeenkomst gesloten met het nabijgelegen farmaceutisch bedrijf AstraZeneca omdat die over de infrastructuur beschikten om het vaccin aan te maken op grote schaal en ervaring hadden met klinische studies. Tot het einde van 2020 werden ca 40.000 mensen ingeënt en opgevolgd in de klinische studies.

Dat de Covid-19 vaccins van Pfizer, Moderna of AstraZeneca nog onvoldoende uitgetest werden is helemaal een kwakkel. In mei 2021 waren er al meer dan 1 miljard mensen gevaccineerd tegen SARS-Cov-2. Er zijn misschien wel een paar tientallen mensen overleden ten gevolge de vaccinatie, maar dat weegt niet op tegen de 5 miljoen mensen die overleden zijn aan de natuurlijke SARS-Cov-2 infectie. Conclusie, de Covid19 vaccins zijn niet zo nieuw als de meeste denken, werden al op grote schaal toegediend en veilig bevonden. 

De lange termijneffecten van het Covid-19 vaccin

De doemdenkers vermoeden dat ze over 10-20 jaar lever, nier of longproblemen kunnen krijgen. Misschien krijgen ze die aandoeningen wel, maar dan zal het niet ten gevolge het Corona of ander vaccin zijn. Waar we wel rekening mee moeten houden is dat de immuniteit na vaccinatie op middellange termijn (een paar jaar of zelfs vroeger) zal afzwakken en ons niet meer beschermen. Dat zien we nu al. Vele mensen die gevaccineerd werden zelfs met 2 dosissen, geraken toch nog besmet en kunnen blijkbaar het virus nog doorgeven aan anderen. Bovendien kunnen ze ook ziek worden, minder ziek als de niet gevaccineerde, maar toch. Vandaar dat men nu aanbeveelt om een derde dosis toe te dienen, zeker aan de ouderen en mensen met onderliggende aandoeningen en een verzwakte immuniteit. 

Over wie er allemaal een derde dosis moet krijgen wil ik me niet uitspreken. Ik wacht liever de aanbevelingen af van Van Ranst, Vandamme, Van Gucht of Vlieghe af. Tot nu toe hebben ze dat uitstekend gedaan. Mijn inschatting is dat de vaccinatie van 6-12 jarigen ook nuttig kan zijn om de circulatie van het Coronavirus in te dijken en de kans te verkleinen op het ontstaan van nieuwe en besmettelijkere of meer ziekmakende varianten. Hoeveel dosissen moet elk van ons krijgen? Dat is moeilijk in te schatten, maar hoogst waarschijnlijk kunnen we meer baat hebben met de vaccins ook aan landen in Zuid-Amerika en Afrika te geven zodat daar geen Covid-19 reservoir ontstaat vanwaar het virus ons zal blijven bestoken.

[Een bijdrage van Serge Muyldermans]