Gezond verstand

De laatste tijd wordt door zowel politici als wetenschappers beroep gedaan op het gezond verstand van de bevolking. De afgelopen weken zijn dan ook rampzalig geweest voor heel wat mensen, niet in het minst voor hoogbejaarde senioren.  Denk aan allen die ernstig ziek geweest zijn aan Covid-19, of eraan gestorven zijn, vaak in eenzaamheid, niet omringd door hun dierbaren, maar totaal vereenzaamd en ontredderd ten gevolge van de coronamaatregelen tijdens de eerste golf.  Ik kan me moeilijk inbeelden hoe intriest hun levenseinde is geweest. Het had allemaal te maken met de strakke isolatieregels die de zieken het bezoek van hun geliefden ontzegden.  Dat het virus dan toch de rusthuizen binnendrong, niet via familie maar via personeel, was des te wranger.  Pas achteraf heeft men ten volle ingezien welke ellende het isolement met zich had meegebracht.

Bijna twee jaar later beseft men dankzij voortschrijdend inzicht, zo zou men toch denken, de kwetsbaarheid van de hoogbejaarde mensen.  Opnieuw treft de epidemie vooral de oudere senioren tijdens een vierde golf.  Veel van de ziekenhuisbedden worden ingenomen door dubbel gevaccineerde zeventigers.  En wellicht is er wel meer besef, maar staat de daadkracht nog op een laag pitje.  Opnieuw heeft de overheid getalmd en kostbare tijd laten voorbijgaan alvorens een voor de hand liggende beslissing te nemen en uit te voeren: een derde prik voor alle 65-plussers.  Een zogenaamde boosterprik zou onze immuniteit opnieuw versterken en ervoor zorgen dat we ongehavend de winter zouden doorkomen. Er wordt nu aan gewerkt, maar waarom duurt het allemaal zo lang voor er doortastende maatregelen worden genomen? En nu we bovendien moeten afrekenen met de heel besmettelijke omikron variant die vanuit Zuidelijk Afrika oprukt, zou je denken dat alles op alles wordt ingezet. Niet zo in Belgie. Opnieuw worden maatregelen aangekondigd die niet ver genoeg gaan, kwestie van iedereen een beetje tevreden te stellen.

Niet alleen de overheid treft schuld.  Ook wij allemaal snakken zo naar het rijk van de vrijheid dat we die kleine moeite niet meer kunnen opbrengen om het veiliger te maken en het virus minder kansen te geven.  Heel wat mensen dragen een mondmasker met tegenzin, of ze dragen het onder de neus.  Dan kan men hen geen verwijt maken, maar op die manier wordt het zinloos.  Ook afstand bewaren is een moeilijk punt.  Het wordt dringen aan de kassa van de supermarkt, en ook op andere plaatsen in de publieke ruimte houden velen zich niet aan de minimale afstandsregel.  En ook ventileren zou moeten de regel zijn, ook al is het koud. En nu het nachtleven dichtgaat zijn sommigen nog tot in de vroege uurtjes uitgegaan.

Even dachten we dat het einde van de pandemie in zicht was. Met veel enthousiasme gingen we de Hoeilaartse feesten in. En een week of twee nadien vielen alle beperkingen weg. Zo moest het mondmasker ineens niet meer. We leefden korte tijd in een soort roes. Wegens de hoge vaccinatiegraad dachten we dat we helemaal veilig zaten. We waren tenslotte dubbel gevaccineerd. Wat kon dan nog mislopen? Intussen weten we wel beter. Zelfs de dubbel gevaccineerden kunnen nog altijd besmet worden en aan anderen het virus doorgeven. De vaccins werken wel degelijk, maar hun efficiëntie neemt met de tijd af, en vooral oudere senioren hebben een verzwakt immuunsysteem. Het blijft dus een en-en verhaal: vaccinatie + mondmasker + ventilatie + afstand houden + handen wassen….

Intussen zijn de coronamaatregelen opnieuw verstrengd. Er is wel geen volledige lockdown. Er wordt vooral beroep gedaan op het verantwoordelijkheidsgevoel van de burgers. Premier De Croo maant ieder van ons aan om zijn gezond verstand te gebruiken, maar dat is juist het probleem, want veel mensen hebben geen of nauwelijks gezond verstand.  Het eigenbelang van deze mensen — hoe minimaal ook — staat de logica in de weg.  En ze kiezen dan ook spontaan voor hun triviaal kleine voordeel ten koste van het algemeen belang.  Hoe kan men anders de hoge infectiecijfers verklaren?  Nog steeds snappen velen niet dat het virus zich voortplant via de lucht, en dat het dus veilig is met een paar mensen in openlucht samen te komen, maar dat het nefast is met een grote groep mensen samen te komen in een kleine of slecht geventileerde ruimte.  

Ieder van ons is verantwoordelijk

Ik schrijf dit artikel eind november. Geleidelijk maken we ons op voor Kerst en Nieuwjaar.  Het zou jammer zijn moest het land opnieuw in lockdown gaan tijdens de eindejaarsfeesten.  We kunnen dit vermijden, maar dan moet elk van ons zijn/haar verantwoordelijkheid opnemen. Even nadenken waarmee men bezig is, en dan zijn/haar kleine belang overstijgen in het voordeel van de veiligheid van de gemeenschap. Een kleine moeite voor ieder van ons, maar een wereld van verschil voor het welzijn van onze medeburgers.

[Een bijdrage van Eddy Olislaeger]