Word goed oud — en dat heb je voor een groot deel zelf in de hand!

Gerontoloog Christel Geerts was onlangs te gast bij Phara de Aguirre in het VRT praatprogramma “De Afspraak”.  Je kan de uitzending hier (her)bekijken. Sommigen kennen haar al omdat ze ook de moeder is van Vooruit politicus Conner Rousseau.  Haar werd gevraagd hoe het zit met de conditie van de hoogbejaarde presidentskandidaat Joe Biden, en of zijn leeftijd hem parten zal spelen en zijn herverkiezing zal compromiteren.  Gerontoloog (“iemand die zich bezighoudt met het normale verouderingsproces”) Geerts vindt niet dat de hoge leeftijd van Joe Biden sowieso een factor is die hem zou moeten beletten om deel te nemen aan de verkiezingen.  

Leeftijd is volgens Christel Geerts “eigenlijk een relatief gegeven, en als een aantal elementen meezitten, dan kan Joe Biden gerust gaan voor een tweede termijn. Hij heeft er zin in, en kan het fysiek nog aan.  Per definitie zeggen dat hij het niet kan, dat zou ik niet doen.”

Hoe zit het dan met ouder worden? Worden we allemaal op dezelfde manier oud. Volgens de gerontoloog zijn vier elementen belangrijk:

1. Lichamelijke en mentale toestand.  Welke capaciteiten, reserves heb je nog.  Er zijn veel grote verschillen onder de mensen die ouder worden.  Je kan eigenlijk geen algemene uitspraak meer doen op basis van enkel de leeftijd.  Je hebt tachtigjarigen die er een beetje op achteruitgaan, en je hebt mensen die heel fragiel worden.  Je hebt mensen die stilletjes in een woonzorgcentrum zitten, en je hebt mensen zoals Mick Jagger van de Rolling Stones die nog het podium ophuppelt’

2. De levensstijl of manier van leven.  We weten uit de wetenschap dat de manier waarop je leeft —  gezonde voeding, bewegen, weinig alcohol, een goede mindset — een invloed heeft op je verouderingsproces.  Daarom is het belangrijk dat we mensen niet loslaten, dat we aanklampen.

3. De continuïteit.  Het verderzetten van wat je altijd al hebt gedaan geeft je een voorsprong op hen voor wie het allemaal nieuw is.  Zo kan Joe Biden relatief gemakkelijk de overstap maken naar een nieuw mandaat, omdat hij nu al een aantal jaren president is geweest.  Het zou anders zijn indien het zou gaan om zijn eerste mandaat en hij dus aan iets totaal nieuw zou moeten beginnen.

4. De omgeving.  De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) blijft uitdrukkelijk herhalen dat we af moeten van het negatieve beeld van het ouder worden.  Er zijn wel wat mankementen die de kop opsteken wanneer we ouder worden, maar het is belangrijk dat wij ons denken over oudere leeftijd bijstellen. Veel ouderen kunnen nog heel wat aan.

Christel Geerts gaat verder: ‘Misschien is Joe Biden wel een “super ager” (iemand die uitzonderlijk jong blijft voor zijn leeftijd).  Dat zijn mensen die fysiek heel goed oud worden maar ook beschikken over een positieve mindset, en die ervoor willen gaan en problemen oplossen.  En dan speelt hoe oud je bent niet zo’n belangrijke rol.  Je hebt dertigers die niet gedreven zijn, en je hebt ouderen die een drive hebben en die drive bewaren los van hun leeftijd.’

Wat kunnen wij, senioren, met de analyse van de gerontoloog? Ik waag me aan een (persoonlijke) interpretatie die misschien niet voor iedereen geldt, maar vanuit mijn perspectief logisch is.

  1. Als je al een zekere leeftijd hebt bereikt, betekent dit dat je capaciteiten en reserves je al zover hebben gebracht. Dan behoor je tot de groep van de overlevers dankzij ondermeer je DNA.
  2. Uiteraard is het belangrijk om zelfs op hoge leeftijd je gezonde levensstijl te blijven verderzetten: dus verder doen met gezond eten, veel bewegen, niet roken, weinig alcohol…
  3. Dan is het ook belangrijk om de continuïteit (je routines) zolang mogelijk aan te houden, dus blijven joggen, blijven nieuwe dingen aanleren, wandelingen maken, en reizen, zelfs al treedt je nu en dan uit je comfortzone.
  4. Elk van ons kan in zijn/haar omgeving laten zien dat ouderen nog heel wat in hun mars hebben. De mythe dat men alleen nog kan “uitbollen” vanaf zijn 65ste geldt zeker niet voor iedereen, en al zeker net voor Joe Biden of Nancy Pelosi.

De conclusie van Christel Geerts: “De verpakking verandert een beetje wanneer we ouder worden, maar wat er vanbinnen in zit verandert niet zo veel. “ Laten we die idee vooral koesteren, en onze rol blijven opnemen in de samenleving.

Iedereen kan op dit artikel reageren via het kader onderaan deze pagina.

[Een bijdrage van Eddy Olislaeger]